Wednesday, May 30, 2012

Zbog američkih pilota borbe s Nemcima / "Novosti" May 30, 2012 / „Novosti“ otkrivaju detalje najveće akcije spasavanja savezničkih pilota tokom Drugog svetskog rata (2)

Novosti
V. ILIĆ
30. maj 2012. 20:52
May 30, 2012

„Novosti“ otkrivaju detalje najveće akcije spasavanja savezničkih pilota tokom Drugog svetskog rata (2): Najveća akcija 10. i 11. avgusta, kada je na Galovića brdo sleteleo čak 16 transportnih aviona i odvezlo 252 američka avijatičara


Piloti iz SAD, sa Ravnogorcima

ČAČAK - Gradnja aerodroma na Galovića brdu bila je završena do kraja aprila, a prva grupa savezničkih avijatičara, od oko 40 Amerikanaca i Britanaca, evakuisana je 29. maja. U naredna dva dana, iz Srbije je transportovana celokupna britanska vojna misija, koja je bila kod Vrhovne komande Jugoslovenske vojske u otadžbini.

- Isprva je komisija sastavljena od savezničkih oficira zaključila da aerodrom ne ispunjava uslove, jer je pista bila duga svega oko 640 metara, a po propisima je trebalo hiljadu - navodi istoričar Goran Davidović. - Međutim, engleska misija je morala veoma brzo da se evakuiše, budući da su se okrenuli komunističkom pokretu. Tada je formalno i prekinuta veza JVuO sa saveznicima i komandom u Kazerti. Ali 15. vazduhoplovni korpus, sa bazom u Fođi, i dalje je nadletao našu zemlju: bombardujući nemačke snage i naftna postrojenja u Rumuniji.

Tako je, 14. juna 1944, spasena još jedna grupa avijatičara, pa je saveznicima radio-vezom poslata informacija da su na sigurnom poručnici Džozef Bačler (Njujork), Robert Kol (Njujork), Džordž Salopa (Klivlend) i Čarls Dejvis (Vašington), te narednici Frederik (Milvoki), Džo Ogrejdi (Klifton), Džordž Koh (Savana), Džordž Hard (Teksas), Dejvid Labisonijer (Milvoki) i Bernard Larvin (Ostin, Teksas). Poput ostalih američkih avijatičara, koji su „padali“ širom Srbije, i njih su ravnogorci dovodili u Pranjane, gde je bila neka vrsta sabirnog centra za sve saveznike...

- Prilikom spasavanja avijatičara, neretko je dolazilo i do borbe sa Nemcima, što je za ovaj narod bilo veoma rizično, jer je na snazi još bila surova fašistička naredba da će se za jednog ubijenog nemačkog vojnika streljati 100 Srba. Ipak, ravnogorcima su saveznici tada bili prioritet, čak i posle događaja s kraja maja 1944, kada su krenuli da izbave posadu aviona oborenog u Ovčarsko-kablarskoj klisuri, sukobili se sa Nemcima i izgubili desetoricu boraca iz Dragačeva - ukazuje Davidović.

Nekoliko dana pre najveće akcije evakuacije - 10. i 11. avgusta, kada je na Galovića brdo sleteleo čak 16 transportnih aviona i odvezlo 252 američka avijatičara - general Mihailović obratio se savezničkim pilotima.

- Veza s vašom komandom u Fođi urodila je plodom i vi ćete, za koji dan, biti daleko od nas. Daljina, ipak, neće oslabiti naše simpatije, jer nas za večita vremena vežu teški dani i zajednička stradanja, isti ideali i ista vera u pobedu dobra nad zlom.... Od svih savezničkih vojski u svetu, mi smo jedina koja se bori ne samo na jednom, čak ni na dva, već, nažalost, na tri fronta. Prvi je protiv silnog, svirepog i do zuba naoružanog okupatora, drugi je protiv ustaša, a treći, najžalosniji i sada već najteži, onaj koji su sluge Crvene internacionale otvorile protiv nacionalne Jugoslavije... Dok mi podnosimo trostruke udarce, saveznici nas napuštaju, a poslednjima još i pomažu... - zaključio je Dragoljub Mihailović.

(Nastaviće se)



*****

If you would like to get in touch with me, Aleksandra, please feel free to contact me at ravnagora@hotmail.com


*****

No comments:

Post a Comment